Jednego z ostatnich dni lipca wędziagolan odwiedził przybyły z Warszawy nasz dobry przyjaciel, historyk, podróżnik, fotograf, autor książek, organizator międzynarodowych historycznych konferencji naukowych dr Jan Skłodowski.

Wieczorem w Polskiej Bibliotece mieliśmy wspaniałą możliwość obcowania z naszym przyjacielem dr. Janem Skłodowskim. Gość przywiózł i sprezentował bibliotece nowe książki. Wśród nich była też wydana w tym roku nowa książka jego autorstwa „Zapomniane uczelnie Rzeczpospolitej. Kroże. Krzemieniec. Podoliniec“. Opowiada się w niej o chlubnej przeszłości tych miejscowości.

We wschodniej części Rzeczpospolitej Obojga Narodów zakładane były kolegia jezuickie, nie tylko w Wilnie czy Lwowie, ale i w wielu innych miejscowościach, np. w Połocku, Tartu, Nieświeżu, Łucku, Krożach, Krzemieńcu. Podolińcu. Kiedy w 1773 roku został skasowany zakon jezuitów, jego kolegia, podobnie jak i wyższe szkoły w Wilnie i Lwowie, okazały się w gestii Komisji Edukacji Narodowej jako uniwersyteckie, oddziałowe i średnie placówki. Podobne szkoły zakładały też inne zakony, np. pijarów. Jedna z ich - kolegium zostało założone w Podolińcu w 1642 roku, w regionie spiskim - na południowych kresach dawnej Polski. Należy odnotować, że wymienione wyżej szkoły posiadały zebrane liczne zbiory książek i materiałów archiwalnych. W nich aktywnie rozwijała sie również studencka działalność teatralna. Nie wszystkie wymienione tu kresowe szkoły potrafiły skupić zespoły wybitnych wykładowców i nie patrząc na formalny status ich jako szkół średnich, dążyć do zdobywania wyższego wykształcenia poziomu uniwersyteckiego oraz podnosić swoją rolę w kontekście rozwoju cywilizacji. Jednak trzem szkołom się powiodło. Była to szkoła w Krożach, nazywana Atenami Żmudzi, Krzemieńcu – Atenami Wołynia, oraz Podolińcu – spiskim Oksfordem,czy też Północnymi Atenami. O cywilizacyjnej misji wymienionych uczelni (w aspekcie wielokulturowości Rzeczpospolitej Obojga Narodów), o tych trzech miastach i historii ich wspaniałych wyższych szkół w swojej książce „Zapomniane uczelnie Rzeczpospolitej. Kroże. Krzemieniec. Podoliniec“ opowiada autor dr.Jan Skłodowski. Pięć lat wytężonej pracy - robienie zdjeć, zbieranie materiałów w różnorodnych historycznych archiwach, muzeach, bibliotekach, jezuickich i pijarskich klasztorach Polski, Litwy, Ukrainy, Słowacji, Węgier, Włoch. Profesjonalnie odtworzone i przedstawione materiały archiwalne, unikatowe, rzadkie zdjęcia dokumentów czynią tę książkę wartościową i niepowtarzalną. Wędziagolanie bardzo się cieszą, że otrzymali taki wspaniały prezent i są dumni ze swego przyjaciela – autora książki dr. Jana Skłodowskiego.