Wędziagolanie, potomkowie laudańskiej szlachty,  obchodząc setną rocznicę śmierci laureata Nagrody Nobla, pisarza Henryka Sienkiewicza  w swojej parafii poszukują  ludzi i znaków, związanych z powieścią „Potop” szanownego autora. 

Odnaleźliśmy stosunkowo nowe (przedwojenne i powojenne) oraz starsze (obejmujące okres do powstania 1863 i po nim) materiały. Udało się nam znaleźć archiwalne dokumenty, świadczące o bliskich (małżeńskich) związkach pomiędzy  niegdyś tu mieszkającymi i opisanymi w powieści bohaterami.

Wyobraźnia doskonali się wraz z  rozszerzającym się poznaniem. Literatura – owoc twórczej fantazji, jednak wspomniane znalezisko jest bardzo realnym odzwierciedleniem rzeczywistości. Bardzo cieszymy się z tego, że znaleźliśmy wyraźne ślady bohaterów „Potopu” w Wędziagole.

 Podczas badania historycznych związków rodzinnych, powstało niemało problematycznych pytań.  Jedno z nich – pisownia nazwisk i miejscowości w języku oryginału. Nazwiska i miejscowości wymieniane  w powieści w języku oryginału można znaleźć tylko w starych materiałach archiwalnych.  W późniejszych czasach i obecnie nazwy te pisane są inaczej, na przykład: Montwiłł – Montvilas, Chodorowicz – Chodaravicius, Billewiczówna – Bileviciute, Kmicic – Kmitas; miejscowości: Wolmontowicze – Valmunciai, Szczedrobowo – Sidabravas.  Zauważyliśmy to w znalezionych dokumentach,  jednak nie jest łatwo wytłumaczyć  przybywającym tu wielbicielom pisarza, dlaczego tak jest. Szukamy odpowiedzi…

Ryszard Jankowski