Obchodząc stulecie Polski i Litwy, w dniach 20-21 stycznia, uroczyście świętowaliśmy również 155. rocznicę Powstania Styczniowego 1863 roku, które miało miejsce również w naszych miejscowościach i zostawiło wielki odgłos patriotyczny. Stąd pochodzą przywódcy powstania, tu odbywały się powstańcze walki, są powstańcze mogiły i pomniki, spalone wsie. W znajdujących się tu kościołach oni się modlili, zachowały się również dzwony z tamtego okresu, które nawoływały powstanców do walki...

Marsz „Za wolność naszą i waszą“. Dzień pierwszy: Podbrzezie – Świętobrość – Wędziagoła

Chłodnym rankiem 20 stycznia w Wędziagole, przy kosciele pw. św. Trójcy, zatrzymał się duży autokar z uczestnikami marszu „Za wolność naszą i waszą“ – młodzieżą z Wileńszczyzny, harcerzami Wileńskiego Hufca Maryi im. Pani Ostrobramskiej oraz księdzem hm. Dariuszem Stańczykiem.

Do nich dołączyli uczniowie niedzielnej szkółki języka polskiego z nauczycielką Leonią Piotrowską oraz inni wędziagolanie. Autokar zawrócił w kierunku północno-zachodnim - do kolebki Powstania 1863 w naszej krainie – Podbrzezia, gdzie przed 155 laty jeden z dowódców powstania, ksiądz Antoni Mackiewicz, zebrał duży oddział uzbrojonych mężczyzn i stanął na jego czele. Przybywając do zaśnieżonego i zmarzniętego Podbrzezia, uczestnicy marszu „Za wolność naszą i waszą“ – młodzież z Wileńszczyzny i Wędziagoły, wypełnili tę miejscowość młodzieńczą energią.

Stojąc w uroczystym szeregu, młodzież oddała hołd pamięci uczestnikom powstania. Po krótkiej rozgrzewce wyruszono w stronę Muzeum Powstania 1863 roku. Uczestnicy marszu obejrzeli ekspozycję broni i dokumentów, wysłuchali opowiadania o historycznych wydarzeniach, które tu się odbywały przed 155 laty. W sali konferencyjnej obejrzeliśmy krótki historyczny film oraz wystawę obrazów. Wszyscy się cieszyli, że mieli okazję zwiedzić jedyne na Litwie Muzeum Powstania 1863 roku.

Z muzeum z wartą kolumną uczestnicy marszu ruszyli w stronę kościoła pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Podbrzeziu, gdzie czekali już na nich uczestnicy marszu, którzy dopiero co przybyli z Polski - nasi przyjaciele: proboszcz parafii św. Stanisława w Zbuczynie, ks.kan. Stanisław Chodźko, mecenat Artur Tchórzewski oraz inni. W starym podbrzeskim kościele, który był świadkiem wydarzeń z tamtego okresu, została odprawiona uroczysta Msza św. za dusze uczestników powstania i tych, którzy ich wspierali. Mszę św. koncelebrowali ksiądz hm. Dariusz Satańczyk i ksiądz kan. Stanisław Chodźko. Podczas liturgii śpiewali harcerze oraz inni uczestnicy marszu.

Po nabożeństwie odwiedziliśmy grób ojca Stanisława oraz oddaliśmy hołd uczestinikom powstania przy ustawionym ku ich czci kamieniu pamiątkowym, zapaliliśmy znicze i modliliśmy się. Jeszcze długo chodziliśmy po Podbrzeziu oglądając znajdujące się tu interesujące ekspozycje.

Po pożegnaniu Podbrzezia uczestnicy marszu zawrócili w kierunku północno-wschodnim i przybyli do Świętobrości. Tu, nie zważając na głęboki śnieg, który okrył stary cmentarz przy kościele pw. Przemienienia Pańskiego, w którym w 1911 roku został ochrzczony poeta, laureat Nagrody Nobla Czesław Miłosz, dobrnęliśmy do grobu dziadka poety, przy którym zapaliliśmy znicze i uczcili pamięć zmarłych. Uczestnicy marszu stromym zboczem, ślizgając się, zeszli do Doliny Powstanców i na cmentarz. Tu w 1863 roku odbyła się bitwa powstańców pod dowództwem Antoniego Mackiewicza z carskim wojskiem. Polegli powstańcy – 75 osób – zostali tu pochowani. Betonowy pomnnik, który został ustawiony ku ich czci w 1938 roku, zachował się do dzis. Młodzież minutą ciszy uczciła pamięć poległych, zapaliła znicze i modliła się.

O zmierzchu udaliśmy na południe i już o zmroku przybyliśmy do Wędziagoły. Tu w Polskiej Bibliotece (ul. Kiejdańska 26) omówiliśmy miniony dzień, mieliśmy kolację i czas na rozrywkę, kiedy grała muzyka i brzmiały piosenki w różnych językach. Wesoło dźwięczał śmiech młodych ludzi. I chociaż dzień był zimny, podróż długa, to jednak nie odczuwało się zmęczenia – wszyscy byli bezgranicznie zadowoleni i szczęśliwi.

Po kolacji uczestnicy marszu „Za wolność naszą i waszą“ udali się na nocleg do wiejskiej zagrody turystycznej „Wieloryb“, znajdującej się we wsi Stankuny, nieopodal Ibian. Należy przypomnieć, ze wieś Ibiany w 1863 roku została spalona za aktywny udział jej mieszkanców w powstaniu. Jedni mieszkańcy zostali powieszeni, drudzy – zesłani na Syberię.
Tak się skończył pierwszy dzień.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Ryszard Jankowski